زیلو از نابودی نجات پیدا کرد اما... - وبلاگ فیسبوکی ها

به گزارش وبلاگ فیسبوکی ها، یکی از فعالان هنرصنعت جهانی زیلو معتقد است که ثبت جهانی زیلوی میبد به منزله انتها کار نیست بلکه آغازی راهی سخت و سخت است که پیمودن آن، حمایت بیشتر مسئولان را می طلبد.

سعید اشتری، یکی از فعالان عرصه زیلوبافی در میبد که کوشش های زیادی نیز برای احیای این هنرصنعت انجام داده است، در گفت وگو با خبرنگار وبلاگ فیسبوکی ها درباره اقداماتش در این حوزه می گوید: برای اولین بار در سال 82 و با پیغام امام آدینه شهرستان که برای احیا و راه اندازی این هنرصنعت تأکید داشتند، اولین کارگاه زیلو در میبد را راه اندازی کردم زیرا با وفات هنرمندان زیلوباف شاهد افول این هنر فاقد گذشته مکتوب بودیم.

وی اضافه می نماید: البته اولین گام در این رابطه انتقال و آموزش این هنر که عمدتاً یک کار مردانه محسوب می گردد، به نسل جدید بود لذا در این مورد زمینه ای فراهم شد تا بانوان نیز به این عرصه روی آورند که مورد استقبال خوبی نهاده شد و با استقبال بانوان توانستیم از این کارگاه به نحو احسن استفاده ببریم.

وی اظهار می نماید: هدف از ایجاد کارگاه مذکور تنها فراوری زیلو نبود بلکه برنامه های فرهنگی مهمی در حوزه زیلو در این کارگاه صورت گرفت به طوری که جمع آوری نقوش برای اولین بار در این کارگاه صورت گرفت و برای زیلو، نقشه تهیه کردیم و این در حالی بود که تا قبل از این، زیلوبافی هیچ نقشه ای نداشت و به صورت ذهنی بافته می شد و اگر کسی می خواست بافت یک گل یا نقشی را یاد بگیرد باید حتماً آن را آموزش می دید.

اولین بار کتاب نقش و نگاره های زیلو به چاپ رسید

اشتری تاکید می نماید: اولین بار کتاب نقش و نگاره های زیلو به چاپ رسید که با چاپ کتاب، آموزش بسیار تسهیل شد چرا که با این اقدام همه گل ها و نگاره ها دارای نقشه و هویت شدند.

وی با بیان اینکه یکی از مهم ترین کارهای بزرگ در حوزه زیلو، استانداردسازی این هنر صنعت بود، خاطرنشان می نماید: البته در این رابطه با معضلات و مسائلی مانند بیمه زیلوبافان روبرو بودیم چرا که تأمین اجتماعی تنها با مدرک فنی و حرفه ای حاضر به بیمه کردن زیلوباف بود و زیلوبافی به عنوان یک شغل تعریف نشده بود.

بسیاری از زیلوبافان میبد فاقد بیمه هستند

وی ادامه می دهد: با کوشش های مستمر در سال 87، زیلو به عنوان یک شغل تعریف شد و ضمن استانداردسازی این رشته، در سایت استاندارد به عنوان یک شغل مطرح شد و توانستم پنج نفر از نیروهای کارگاه خود را بیمه زیلوبافی کنم.

به گفته وی، البته در حال حاضر بسیاری از زیلوبافان میبد فاقد بیمه هستند و همین موضوع باعث شده تا جوانان به از بافت زیلو و فعالیت در این عرصه روی گردان شوند و به سمت صنعت سوق یابند.

این فعال هنرصنعت زیلوبافی در میبد با اشاره به اینکه فراوریات زیلو باید با پیشرفت زمان پیش رود، بیان می نماید: یکی دیگر از اقدامات مهمی که در حوزه زیلو در کارگاه نگاره صورت گرفت، تغییر کاربری زیلو و متنوع سازی فراوری آن بود زیرا زیلوهای بزرگ خریدار چندانی نداشت و مورد استفاده قرار نمی گرفت بنابراین فراوری را به سمت فراوری سجاده، روکش جایگاه، تابلو فرش و کناره با استفاده از زیلو حرکت کردیم که مورد استقبال بی نظیر استان های دیگر هم نهاده شد.

اشتری، ثبت جغرافیایی زیلو را یکی دیگر از اقدامات مهم در حوزه زیلو عنوان و اضافه می نماید: هنرصنعت زیلوی میبد یکی از آثاری است که به ثبت جغرافیایی رسیده و این نشان می دهد که زیلو، یک هنر منحصر به فرد در این خطه است و هر زمان در هر و شهر و مکانی دیگر اگر بخواهند در زیلو تغییراتی ایجاد گردد باید با هماهنگی و نظر مهد این هنر یعنی میبد صورت بگیرد.

این هنرمند میبدی می گوید: اکنون که زیلوی میبد به ثبت جهانی رسیده، انتها کار نیست بلکه شروع راهی سخت و سخت است و مسئولان باید این هنر صنعت را در اولویت قرار دهند و آن را به شدت حمایت نمایند زیرا اگر حمایت در این حوزه صورت نگیرد، زیلوی میبد دوباره دچار رکود خواهد شد.

وی حمایت دولت و سرمایه گذاری در این حوزه را مهم می داند و می گوید: با تحریم ها و شرایط مالی نابسامان امروز بازار، اگر دولت به مواد اولیه این هنر یارانه بدهد تا حدی هزینه های فراوری آن را متعادل نگه خواهد داشت و رونق بیشتری به بازار می دهد.

اشتری، یکی از مسائل فراوری زیلو در کشور را ناشناخته بودن آن برای مردم ذکر می نماید و می گوید: اگر بتوان با بازاریابی و تبلیغات گسترده آن را به جهان شناساند، می توان به این هنر صنعت رونق بخشید و از این طریق هنرمندان میبدی را مورد حمایت بیشتر قرار داد.

سید مصطفی فاطمی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد پیش از ثبت جهانی شهرستان میبد به عنوان شهر جهانی زیلو خبر داده و گفته بود.

وی درباره ثبت جهانی زیلو اظهار نموده، دوشنبه پنجم آذرماه 97 بر اساس اعلام شورای جهانی صنایع دستی، بعد از آنالیز های انجام گرفته، شهر میبد به عنوان شهر جهانی زیلو معرفی گردید. بعد از حضور ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی در شهرستان میبد و بازدید از ظرفیت های این شهرستان در زمینه زیلو، شهرستان به عنوان شهر جهانی زیلو انتخاب شد.

رئیس شورای آسیا و اقیانوسیه صنایع دستی از کشور کویت که به عنوان یکی از ارزیابان ثبت جهانی زیلوی میبد به این شهر سفر نموده، معتقد است که این هنر صنعت قدیمی درخور جهانی شدن است.

غدا هیجاوی قدومی در جریان سفر خود به میبد و بازدید از چند کارگاه زیلو بافی این شهر که با هدف آنالیز امکان ثبت جهانی این هنرصنعت در حال اجرا است، گفته، براساس اطلاعات داده شده و بازدیدی که انجام دادیم، دریافتیم که زیلو یک صنعت فراگیر در شهرستان میبد است که همه اعضای یک خانواده به نوعی با آن درگیر هستند و از مشاغل اصلی ساکنان این شهر بوده است.

وی با اشاره به بازدیدش از شرکت تعاونی زیلوبافان این شهر، اظهار نموده، در جریان این بازدیدها از نزدیک با تمام مراحل زیلوبافی آشنا و متوجه شدیم که از صفر تا صد فرآیند بافت زیلو در داخل خود شهر میبد انجام می گردد.

این ارزیاب یونسکو با بیان اینکه بانوان این شهر نیز به امر زیلوبافی مشغول هستند و در این امر مشارکت دارند را یک برگ برنده برای شهر میبد خواند، خاطرنشان نموده، اهمیت دادن به صنعت زیلو و معرفی آن به بازارهای جهانی پسندیده و عالی است و زیلوی میبد به آن دست پیدا نموده است.

رئیس شورای آسیا و اقیانوسیه صنایع دستی در خصوص نتایج ارزیابی خود از زیلوی میبد تاکنون، اظهار نموده، تصمیم گیری در خصوص این موضوع هنوز زود است اما با توجه به شواهد و بر اساس مدارک و اسناد ارسالی، این هنر صنعت در خور جهانی شدن است اما باید صبر کرد تا نتیجه اجمالی در این مورد اعلام گردد.

رسول مشتاقیان، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان میبد نیز از صنعت زیلوبافی به عنوان شاخص ترین صنایع دستی میبد نام برده و گفته، زیلوبافی نشانه ساده زیستی مردمان روستایی در مناطق گرم و کویری است که از زیبایی های خاص خود برخوردار است. این دست بافته از نقوش ساده بهره گرفته تا به عنوان مناسب ترین زیرانداز در مساجد و مکان های زیارتی استفاده گردد.

مشتاقیان، خواستگاه زیلوبافی را اولین بار شهرستان میبد و محله بشنیغان معرفی کرد و گفت: قدیمی ترین زیلویی که در حال حاضر در ایران موجود است، قطعه ای مربوط به سال 808 هجری قمری است که در موزه زیلوی میبد نگهداری می گردد.

وی با اشاره به ثبت ملی زیلو و ثبت جغرافیایی آن تاکنون، تاکید نموده، البته به علت دستباف بودن و سازگاری با محیط زیست و کیفیت برتر این بافته دست بشر، زمینه های ثبت جهانی آن نیز مهیا شده و پرونده ثبت جهانی آن آماده و ارسال شده است.

این مسئول، میبد را از برترین شهرهای بخش صنعت زیلو معرفی کرد و گفت: در حال حاضر بالغ بر 200 نفر در این شهرستان مشغول به بافت زیلو هستند که از این طریق امرار معاش و کسب درآمد می نمایند.

میبد با مساحت 845 کیلومتر مربع از شرق و شمال به شهرستان اردکان، از جنوب و غرب شهرستان صدوق (به مرکزیت اشکذر) در استان یزد محدود می گردد.

به گزارش وبلاگ فیسبوکی ها، زیلو، یکی از کهن ترین فرآورده های دست بشر است که مردم شهر تاریخی میبد آن را از بافته های بومی خود می دانند و معتقد هستند که این بافته حاصل تفکر و خلاقیت مردمان این منطقه است.

این هنر زمانی با گوشت و پوست مردمان میبد عجین بود و آن را با جان و دل نگهداری می کردند اما با پیشرفت تکنولوژی و با روی کار آمدن فرش های ماشینی و موکت، این هنر صنعت مورد بی مهری نهاده شد و می رفت تا کاملاً به فراموشی سپرده گردد.

اما در سال های اخیر و به همت بعضی از فعالان قدیمی این هنر صنعت بار دیگر شاهد تحولاتی در این حوزه بودیم به طوری که نه تنها این هنر صنعت قدیمی احیا شد بلکه سال جاری در لیست میراث جهانی یونسکو نیز نهاده شد.

زیلو از زمان کهن مورد علاقه و مصرف میبدی ها قرار داشته چرا که هم دستباف بوده و هم سازگار با محیط زیست است تا آنجا که به فرش سلامت معروف شده چرا که به خاطر مصرف پنبه به عنوان عنصر اولیه بدون پرز در بافت، سلامتی بافنده و مصرف نماینده را به مخاطره نمی اندازد.

از سوی دیگر نقش و نگارهای ظریف و منحصر به فرد دارد تا آنجا که نه تنها خانه ها و اماکن عمومی میبد با این فرش مفروش شده بلکه مسجد ریاست جمهوری که محل نماز خواندن بسیاری از مهمانان رسمی و هیأت های خارجی بوده نیز با این فرش پوشیده شده؛ تمام اینها باعث شده نه تنها در میان میبدی ها بلکه به عنوان یکی از کهن ترین صنایع دستی استان یزد در میان مردمان استان های دیگر شهره بگردد.