سرمایه گذاری مبهم وزارت بهداشت در سینما، این جشنواره سلامت است؟ - وبلاگ فیسبوکی ها

به گزارش وبلاگ فیسبوکی ها، خبرنگاران-گروه هنر-محمد صابری: توجه دستگاه های اجرایی مختلف به ضمایم فرهنگی در عرصه سیاست گذاری های کلان فی نفسه اتفاق مبارکی است. اینکه مسئولان و متولیان اجرایی در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... در مرحله معین خط مشی های اساسی و بلندمدت دستگاه های زیرمجموعه خود، نیم نگاهی هم به ظرفیت ابزارهای فرهنگساز به خصوص سینما داشته باشند، حتما می تواند برکاتی به همراه داشته باشد اما تحقق این برکات حتما ملزوماتی دارد.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مقام اصلی ترین بازوی اجرایی دولت در حوزه سلامت، چندسالی است که در زمینه توجه به ظرفیت های فرهنگی چه در قالب فراوریات تلویزیونی و چه در حوزه محصولات سینمایی، دورخیز جدی تری داشته و فرهنگسازی با تکیه بر ظرفیت های هنری را به طور جدی در دستورکار خود قرار داده است.

جشنواره فیلم سلامت مهم ترین خروجی قابل ارزیابی این وزارتخانه در این حوزه است؛ جشنواره ای کاملا سینمایی و با سرمایه گذاری و پشتیبانی مالی مستقیم وزارت بهداشت که حالا و پس از گذشت سه سال از تولد آن، می توان به صورت جدی تر از اهداف و دستاوردهایش پرسید.

متولی برگزاری جشنواره سلامت کجاست؟

موسسه آوای هنر سلامت متولی برگزاری جشنواره فیلم سلامت است؛ موسسه ای فرهنگی-هنری که توسط وزارت بهداشت تاسیس گردیده و اصلی ترین فعالیت اجرایی اش مطابق اطلاعات درج گردیده در سایت رسمی آن علاوه بر برگزاری جشنواره فیلم سلامت، طراحی و اجرای جشنواره رسانه های دیجیتال سلامت هم است.

برگزاری این دو رویداد را می توان در راستای ارتقای سطح دانش و بینش عمومی در حوزه نظام سلامت دانست که از اهداف تاسیس این موسسه است اهدافی که هر چند قرار است در قالب تهیه و فراوری سریال ها و فیلم های تلویزیونی، ویدیویی، انیمیشن، کوتاه، بلند و مستند اعم از داستانی، آموزشی، صنعتی و تاریخی پیگیری گردد اما در سه سال گذشته از شروع فعالیت آوای هنر سلامت بیشتر بر برگزاری جشنواره متمرکز بوده است که حضور ابراهیم داروغه زاده معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و دبیر جشنواره فیلم فجر در مقام مدیرعامل این موسسه احتمالا در ورود جدی آن به میدان برگزاری جشنواره ای سینمایی بی تاثیر نبوده است.

فیلم سلامت چیست؟

یکی از آفات جشنواره های موضوعی و تخصصی در کشور، سایه سنگین ویترین جشنواره فجر بر سر آنان است به این معنا که معمولا تنوع آثار راه یافته به این جشنواره ها متاثر از فیلم های رونمایی گردیده در جشنواره فجر هر سال است و گویی هر یک از این رویدادها صرفا با اندکی تغییر در ارایه تعاریف و گسترده تر کردن دامنه موضوعی مدنظر، به دنبال بهره مندی بیشتر از ویترین متنوع فجر هستند.

برای اینکه بدانیم جشنواره فیلم سلامت طی سه دوره برگزاری تا چه میزان از این آسیب مصون بوده است طبیعتا باید به دنبال تعریف ارایه گردیده از سوی مسئولان برگزاری از فیلم سلامت و میزان انطباق این تعریف با فیلم های راه یافته به جشنواره باشیم.

دوره سوم در حال برگزاری است و طبیعتا در حین رقابت فیلم های سینمایی نمی توان موضوعیت و تناسب فیلم ها با مختصات جشنواره را به چالش کشید به همین دلیل به صورت مصداقی سراغ جشنواره دوره دوم رفتیم و دسته بندی فیلم ها را مرور کردیم.

سلامت جسمی، سلامت روانی، سلامت معنوی و سلامت اجتماعی چهار سرفصل موضوعی ای هستند که فیلم های راه یافته به دومین دوره جشنواره فیلم سلامت به استناد کتاب جشنواره، مطابق آن دسته بندی گردیده اند. از همین عناوین و براساس پیش فرض ها هم احتمالا قابل حدس است که کدام حوزه تعریف موضوعی گسترده تری را در فراوریات سینمایی شامل می گردد و طبیعتا کمیت آثار پذیرفته گردیده در ذیل آن بیش از سرفصل های دیگر است!

ملی و راه های نرفته اش از فیلم های پذیرفته گردیده در بخش سلامت اجتماعی جشنواره دوم بود

در دوره دوم جشنواره که در سال 96 برگزار گردید، فیلم های آپاندیس ساخته حسین نمازی، باران می بارید به کارگردانی علی صفی خانی، بیوگرافی فاطمه ثقفی، تابستان داغ ابراهیم ایرج زاد، خانه ساخته اصغر یوسفی نژاد، سوفی و دیوانه مهدی کرم پور، شماره 17 سهیلا ساخته محمود غفاری، ماحی داوود خیام، مادری به کارگردانی رقیه توکلی، مالاریا پرویز شهبازی و ملی و راه های نرفته ساخته تهمینه میلانی آثاری بودند که در بخش سلامت اجتماعی امکان حضور در جشنواره سلامت را به دست آوردند؛ بخشی که به واسطه دامنه گسترده تعریف سلامت اجتماعی احتمالا دیگر فراوریات سینمای ایران در سال گذشته هم منعی برای حضور در آن نداشته اند!

در بخش سلامت روانی هم تاحدودی با این تأویل پذیری مواجهیم؛ خشک سالی و دروغ ساخته پدرام علیزاده، خفگی به کارگردانی فریدون جیرانی، زیر سقف دودی ساخته پوران درخشنده و یک شهروند کاملاً معمولی ساخته مجید برزگر هم در سال 96 به جشنواره سلامت راه پیدا کردند و در این بخش مورد داوری قرار گرفتند.

خفگی از فیلم های پذیرفته گردیده در بخش سلامت روانی جشنواره دوم بود

تکلیف فیلم های بن بست وثوق به کارگردانی مهرداد فرید، بیست ویک روز بعد ساخته محمدرضا خردمندان، سرانجام رؤیاها به کارگردانی محمدعلی طالبی، فصل نرگس ساخته نگار آذربایجانی، ماجان رحمان سیفی آزاد و مرداد ساخته بهمن کامیار نسبتا تعیین تر است؛ آثاری که تعیینا دست بر روی یک بیماری و یا نقص جسمی گذاشته اند و طبیعتا هم در بخش سلامت جسمی پذیرفته گردیده اند.

سلامت معنوی اما در میان فراوریات داستانی نماینده ای نداشته و در ویترین جشنواره دوم فیلم سلامت تنها چند فیلم مستند مانند دوباره زندگی، ساکن گلخانه و سایه مسیح و چند اثر دانشجویی در این بخش پذیرفته شدند.

این مرور اجمالی بر ویترین جشنواره دوم فیلم سلامت، تصویری روشن تر از نسبت جشنواره سینمایی وزارت بهداشت و جریان فراوری در سینمای ایران به دست می دهد؛ نسبتی که در همین جشنواره سوم نیز تا حدود زیادی برقرار مانده و تغییر چندانی نداشته است.

یک سرمایه گذاری مبهم سینمایی

تا اینجا کوشش کردیم گزارشی هرچند مختصر از جزییات یکی از جدی ترین سرمایه گذاری های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حوزه فرهنگ و به طور خاص سینما ارایه کنیم اما این سرمایه گذاری چه دستاوردی تا به امروز داشته و تا چه میزان موفق به تحق اهداف و برآوردهای اولیه گردیده است؟

وزارت بهداشت در سایت رسمی خود زیرصفحه ای به نام گزارش اقدامات دارد که در بازه های زمانی تعیین و به صورت مکتوب اهم اقدامات زیرمجموعه های خود را تا جزیی ترین موارد فهرست می نماید.

متناسب با موعد شروع فعالیت جشنواره سلامت از بهار 95 مروری بر دو گزارش اخیر وزارت بهداشت از اقدامات سال های 95 و 96 داشتیم. در گزارش نخست به رغم اشاره به جزییات برگزاری و حمایت از چند جشنواره دانشجویی اشاره ای مستقیم به تولد جشنواره فیلم سلامت نگردیده است. در گزارش سال 96 هم در ذیل برنامه های مرتبط با ارتقای فرهنگ سلامت به برگزاری دومین دوره فیلم سلامت اشاره تیتروار گردیده و در بخش فعالیت گروه ارتباط با رسانه ها به همکاری موثر در برگزاری و ارزیابی آثار ارسالی به جشنواره فیلم سلامت در قالب آنالیز و تحلیل 28 اثر اشاره گردیده است.

وزارت بهداشت هنوز گزارشی از دستاوردهای برگزاری دو دوره جشنواره سلامت ارایه ننموده است

اشاره به سهم جشنواره فیلم سلامت از گزارش اقدامات وزارت بهداشت، البته به معنای اهمیت کم آن و یا سندی بر کتمان دستاوردهای احتمالی آن نیست بلکه یک یادآوری است مبنی بر این است که وزارتخانه متولی برگزاری این رویداد سینمایی هنوز گزارش مشروح و قابل قضاوتی از دستاوردهای سرمایه گذاری خود در حوزه سینما ارایه ننموده است. البته در شریطی که اساس افتتاح موسسه آوای هنر سلامت به عنوان متولی برگزاری این جشنواره ها هیچ ردونشانی در گزارش اقدامات سالانه وزارت بهداشت ندارد، شاید انتظار برای ارایه گزارش عملکرد این موسسه محلی از اعراب نداشته باشد!

نوبت به شفاف سازی می رسد؟

در نبود گزارش شفاف از جزییات سرمایه گذاری وزارت بهداشت در حوزه سینما و مهمتر از آن دستاوردهای فرهنگی توجیه کننده ابعاد اقتصادی این رویداد، سراغ سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات رفتیم تا شاید از طریق آن بتوانیم تصویر شفاف تری از شریط مالی برگزاری این رویداد داشته باشیم. در شرایطی که جشنواره های بزرگ سینمایی مانند فجر ملی و بین الملل ناگزیر از شفافیت مالی گردیده اند و وزارت ارشاد هم تعیینا زیرمجموعه های خود را ملزم به ارایه گزارش های مالی نموده، به نظر می رسد درخواست شفاف سازی سرمایه گذاری دیگر دستگاه های اجرایی در حوزه سینما هم چندان بی راه نباشد.

سوال طرح گردیده از سوی ما در سامانه اینگونه بوده است: احتراما متقاضی اطلاع از بودجه تخصیص یافته سالانه به موسسه آوای هنر سلامت از سال 94 تا 97 به تفکیک هر سال و نیز بودجه صرف گردیده برای برگزاری جشنواره فیلم سلامت به تفکیک هر دوره از دوره اول تا سوم هستیم. در پاسخ به این درخواست ثبت گردیده در سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات، نماینده وزارت بهداشت به این شرح بسنده کرد؛ با سلام واحترام. به استحضار می رساند مستندات مربوط به بودجه تخصیصی موسسات از موارد دارای ابعاد تخصصی و فنی و طبقه بندی گردیده می باشد و صرفا جهت نظارت و ارزیابی در اختیار نهادهای نظارتی که قانون برشمرده از جمله دیوان محاسبات، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، مرکز پژوهش های مجلس و سازمان بازرسی کل کشور قرار می گیرد. باتشکر

جشنواره فیلم سلامت این روزها سومین دوره برگزاری را سپری می نماید؛ رویدادی که از نظر همراه کردن چهره های سینمایی در فرآیند انتخاب و داوری و نیز تنوع فیلم ها، دستان پرتری به نسبت رویدادهای موضوعی مشابه در سینما داشته و دارد. اهمیت فرهنگسازی در حوزه بهداشت و سلامت هم از واضحاتی است که کسی تردیدی در آن ندارد با این همه اما ادامه حیات و تثبیت صندلی این جشنواره به عنوان یک رویداد جریان ساز و موثر، در گروه شفاف سازی و برگزاری هر چه سلامت تر آن است.

وبلاگ فیسبوکی ها، ضمن پوشش اخبار جشنواره سوم فیلم سلامت، پیگیر برطرف ابهامات و نیز انعکاس شرحات متولیان برگزاری و راهنمایی این رویداد نیز خواهد بود.